Nederland is ‘kampioen autorecyclen’
5 kilometer auto’s per dag
Met Anna Gimbrère
4 uitdagende stellingen over autorecycling
Waar of niet waar?
In Nederland recyclen we elke dag vijf kilometer aan auto’s.
De kans is groot dat er ooit ook een auto van u in deze rij stond.
Weet u nog wat er toen met uw auto gebeurde? Test uw kennis van autorecycling met een korte quiz.
Het percentage is onvoorstelbaar hoog, maar de stelling klopt. In Nederland wordt het gewicht van iedere afgedankte auto bijna volledig gerecycled. Wat er met al de verschillende automaterialen gebeurt, is minder bekend. Daar gaan de overige drie vragen over.
Kortom: waar!
Dat lijkt een makkelijke stelling. Staal is staal. Rails voor treinen? De geraamtes van wolkenkrabbers? Windmolens? Als een auto is afgedankt en de auto door de shredder gaat, kun je het staalschrot relatief makkelijk omsmelten tot nieuw staal dat voor nieuwe toepassingen gebruikt kan worden.
Een doorsnee auto bevat ongeveer 25 verschillende soorten staal. Het wordt gebruikt voor de carrosserie, de motor, de wielen, de brandstoftank en het besturings- en remsysteem. Bij de productie van een gemiddelde auto is al snel zo’n 900 kilo staal nodig. Het zou geweldig zijn als dat staal probleemloos zou kunnen worden hergebruikt. Maar dat lukt dus niet.
De staalsoorten waaruit auto’s zijn opgebouwd, zijn grotendeels verzinkt. En daar kunnen staalproducenten niet zoveel mee. Zink levert namelijk problemen op tijdens het smeltproces.
Bij Tata Steel in IJmuiden hebben ze er wel iets op gevonden. Via de zogenoemde HIsarna-technologie kan van autostaal nieuw staal worden gemaakt. HIsarna maakt een aantal voorbewerkingsstappen overbodig en stelt minder strenge eisen aan de kwaliteit van de grondstoffen. Daarnaast is er minder energie voor nodig, wordt de CO2-uitstoot met 20 procent teruggedrongen en uitstoot van fijnstof, zwaveldioxide en stikstofdioxide met 60 tot 80 procent verlaagd. Dat is goed nieuws. Maar omdat HIsarna nog maar net bedacht is, is er niet genoeg capaciteit om het staal van auto’s om te smelten.
Kortom: niet waar!
Het schroot van oude auto’s kan (nog) niet zomaar even de hoogovens in worden gekieperd.
Hoe lang denkt u dat het accupakket van een elektrische auto meegaat? Volgens de ANWB hebben elektrische auto’s van vijf jaar en ouder bijna allemaal nog tussen de 80 en 97 procent van hun originele accucapaciteit. Dat is meer dan aanvankelijk werd gedacht.
Tweede leven
Wanneer de accucapaciteit onder de 75 procent zakt, zijn batterijen doorgaans niet meer geschikt voor gebruik in een elektrische auto, maar het zou zonde zijn om ze af te danken. Het merendeel van de aandrijfaccu’s krijgt een tweede leven. Via ARN gaan de batterijen naar drie gespecialiseerde bedrijven die ze geschikt maken voor een nieuwe bestemming. Voor een met een elektrische motor aangedreven fluisterboot bijvoorbeeld, maar ook voor het opslaan van zonne-energie.
Een paar voorbeelden:
- Een school in Kameroen kan dag en nacht gebruikmaken van zonnestroom. Met dank aan een omgebouwd 50 kWh-batterijpakket dat afkomstig is uit Nederland.
- In Nederland zijn generatoren ontwikkeld die op basis van zonnestroom werken. Dus geen emissies en geen geluidsoverlast. Daarbij bevatten die generatoren bewerkte batterijen uit oude elektrische en hybride auto’s, wat ze nog milieuvriendelijker maakt.
Kortom: waar!
In de autowereld is veel interesse voor duurzame initiatieven. Vorig jaar werd Luca gepresenteerd: een hip elektrisch autootje dat volledig uit gebruikte materialen bestaat. Het prototype is door studenten van TU Eindhoven bedacht en gebouwd. Ze wilden laten zien wat er vandaag de dag al mogelijk is. Ze maakten onder andere gebruik van huishoudelijk afval en van plastic dat uit de oceanen is gevist.
Recycle-uitdaging
Het is nu wachten op pioniers die het lukt om een auto te bouwen die grotendeels bestaat uit gerecyclede automaterialen. Dat is een uitdaging, want binnen de autowereld gelden zware eisen voor het materiaalgebruik én voor recycling. Logisch, want duurzaamheid mag nooit ten koste gaan van de veiligheid.
Bumpers, bodemplaten en wielkasten
Ondertussen zijn er al wel veelbelovende initiatieven. Zo bestaan de bumpers van nieuwe Renault-auto’s momenteel al voor ongeveer een derde uit kunststof van afgedankte auto’s. Daarnaast wordt gerecycled autoplastic gebruikt voor nieuwe bodemplaten en wielkasten.
Andere toepassingen
Hoewel het recyclen van kunststof binnen de auto-industrie in opmars is, staat het nog echt in de kinderschoenen. Van de 12 ton plastic die dagelijks uit shredder-residu’s gehaald wordt, worden onder meer damwanden en waterkeringen gemaakt. En goede ook. De kunststofexemplaren gaan minimaal twee keer zo lang mee als hardhouten damwanden. Daardoor zijn ze, over de lange termijn gerekend, 60 procent goedkoper.
Kortom: Deels niet waar!
De evolutie van de aandrijfaccu
Elektrische auto’s bestaan al sinds de 19e eeuw. De met elektriciteit aangedreven auto’s waren niet alleen comfortabeler, maar ook sneller dan brandstofauto’s. Camille Jenatzy, een Belgische ingenieur, was in 1899 zelfs de eerste mens die harder dan honderd kilometer per uur reed. Met zijn elektrische ‘raketwagen’ klokte hij 105 kilometer per uur: een wereldrecord.
Loodzwaar
De batterijen bevatten destijds nog lood en waren letterlijk loodzwaar. Heel ver kwam je er dus niet mee. Om in het jaar 1900 een afstand van 500 kilometer te kunnen afleggen, zou je een accu van 10.000 kilo nodig hebben gehad. Dat werd hem dus niet.
Nieuw millennium
Honderd jaar later, in 2000, werden er voor elektrische auto’s nog steeds loodbatterijen gebruikt. Ze waren weliswaar minder zwaar dan hun antieke voorgangers, maar voor een actieradius van 500 kilometer zou je nog steeds een accu van 3.000 kilo nodig hebben. Veel en veel te zwaar dus. In oktober 2009 kwam de doorbraak met de Tesla Roadster. Voor het eerst in de geschiedenis reed een elektrische auto meer dan 500 kilometer op één batterijlading. Zijn powersource bestond uit lithium-ion-batterijen, een technologie die ook gebruikt wordt in laptops en mobiele telefoons. Het totaalgewicht van zo’n batterijpakket is 450 kilo: een pittig gewicht om te recyclen.